Liderliğe İlişkin Yapay Zekâ Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi
Özet Görüntüleme: 38
/ 
PDF İndirme: 18
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17127915Anahtar Kelimeler:
Yapay zekâ , Eğitim yönetimi , Liderlik , bibliyometrik analizÖzet
Bu araştırma, 2015–2025 yılları arasında yayımlanan akademik çalışmalar üzerinden liderlikle yapay zekâ (YZ) uygulamalarına ilişkin araştırma eğilimlerini bibliyometrik yöntemle incelemeyi amaçlamaktadır. YZ; veri analizi, öngörüsel modelleme, öğrenme analitiği ve idari süreçlerin otomasyonu gibi işlevleriyle eğitim yönetimini dönüştürme potansiyeline sahiptir. Araştırmanın verileri, Web of Science veri tabanında “yapay zekâ (artificial intelligence)” ve “liderlik (leadership)” ya da “eğitim (education)” anahtar kelimeleriyle tarama yapılarak elde edilmiştir. Bibliyometrik analiz kapsamında yayın yılı, araştırma yöntemi, ülke, konu alanı, yazar ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri (SKH) dağılımları incelenmiştir. Bulgular, 2015–2025 arasında konuya ilişkin 77 açık erişimli makale bulunduğunu göstermektedir. Yayın sayısının özellikle 2021’den itibaren arttığı ve 2024 yılında en yüksek seviyeye ulaştığı görülmektedir. Çalışmaların büyük çoğunluğunun eğitim araştırmaları alanında yer aldığı, en fazla yayının ABD, Çin, İngiltere ve Avustralya kaynaklı olduğu belirlenmiştir. Türkiye’den ise yalnızca bir yayın tespit edilmiştir. SKH açısından en çok “kaliteli eğitim” ve “sağlık ve refah” hedeflerinin ele alındığı, sosyal eşitlik ve adalet temalarının ise sınırlı yer bulduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, YZ ve liderlik alanında akademik ilgi artış eğiliminde olsa da çalışmaların belirli ülkeler ve temalar etrafında yoğunlaştığı, sosyal boyutların ise görece ihmal edildiği anlaşılmaktadır. Gelecekteki araştırmaların disiplinlerarası yaklaşımı güçlendirmesi ve farklı kültürel bağlamları kapsaması önerilmektedir.
Referanslar
Avolio, B. J., Sosik, J. J., Kahai, S. S., & Baker, B. (2014). E-leadership: Re-examining transformations in leadership source and transmission. The Leadership Quarterly, 25(1), 105–131. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2013.11.003
Bush, T. (2020). Theories of educational leadership and management (5th ed.). Sage.
Chen, L., Chen, P., & Lin, Z. (2020). Artificial intelligence in education: A review. IEEE Access, 8, 75264–75278. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.2988510
Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285–296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
Holmes, W., Bialik, M., & Fadel, C. (2021). Artificial intelligence in education: Promises and implications for teaching and learning. Center for Curriculum Redesign.
Karakose, T., Kocabas, I., Yirci, R., Papadakis, S., Ozdemir, T. Y., & Demirkol, M. (2022). The Development and Evolution of Digital Leadership: A Bibliometric Mapping Approach-Based Study. Sustainability, 14(23), 16171. https://doi.org/10.3390/su142316171
Karakose, T., & Tülübaş, T. (2024). School Leadership and Management in the Age of Artificial Intelligence (AI): Recent Developments and Future Prospects. Educational Process: International Journal, 13(1): 7-14. https://doi.org/10.22521/edupij.2024.131.1
Kılıç, G. N., & Kocabaş, İ. (2024). Yapay zekâ ile eğitim yöneticilerinin değişen rolleri. X. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, 239-240.
Leithwood, K., & Jantzi, D. (2005). Transformational leadership. In B. Davies (Ed.), The essentials of school leadership (pp. 31–43). Sage.
Luckin, R., Holmes, W., Griffiths, M., & Forcier, L. B. (2016). Intelligence unleashed: An argument for AI in education. London: Pearson.
Northouse, P. G. (2022). Leadership: Theory and practice (9th ed.). Sage.
Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics?. Journal of Documentation, 25(4), 348–349.
Russell, S., & Norvig, P. (2021). Artificial intelligence: A modern approach (4th ed.). Pearson.
Siemens, G., & Long, P. (2011). Penetrating the fog: Analytics in learning and education. EDUCAUSE Review, 46(5), 30–40.
Şişman, M. (2018). Öğretim liderliği. Pegem Akademi Yayıncılık.
Williamson, B., & Eynon, R. (2020). Historical threads, missing links, and future directions in AI in education. Learning, Media and Technology, 45(3), 223–235. https://doi.org/10.1080/17439884.2020.1798995
Zawacki-Richter, O., Marín, V. I., Bond, M., & Gouverneur, F. (2019). Systematic review of research on artificial intelligence applications in higher education – Where are the educators? International Journal of Educational Technology in Higher Education, 16(1), 1–27. https://doi.org/10.1186/s41239-019-0171-0
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Toplum, Eğitim ve Kültür Araştırmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 