Okul Müdürlerinin Maruz Kaldığı Ters Mobbing Eylemleri
Özet Görüntüleme: 235
/ 
PDF İndirme: 174
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8305599Anahtar Kelimeler:
Ters mobbing, mobbing, okul müdürü, betimleyici fenomenolojiÖzet
Mobbing, ilk akla geldiği gibi ya da akademik çalışmaların yoğunlaştığı üzere yalnızca üstler tarafından astlara uygulanan bir olgu değildir. Her statü ve konumdan her statü ve konuma mobbing davranışlarının yönelmesi söz konusu olabilmektedir. Bu çalışmada resmi eğitim kurumlarında, personelden okul müdürlerine doğru uygulanan mobbing davranışları incelenmiştir. Araştırmada, eğitim kurumlarında okul müdürlerinin maruz kaldığı ters mobbing uygulamalarının neler olduğunu, etkilerini, neden ve kimler tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmayla ters mobbinge uğrayan okul müdürlerinin bu soruna yönelik çözüm önerileri de belirlenmiştir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden biri olan betimleyici fenomenoloji deseninde gerçekleştirilmiştir. 10 kişiden oluşan çalışma grubu, MEB’e bağlı farklı okullarda çalışan ve ters mobbing deneyimi olan okul müdürleri arasından olmak üzere; amaçlı örneklem türlerinden ölçüt, maksimum çeşitlilik ve kartopu örneklem türleriyle seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları, “kod”, “alt tema” ve “ana tema” şeklinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırmada; okul müdürlerinin müdür yardımcıları, öğretmenler ve kadrolu yardımcı personel tarafından itaatsizlik, değersizleştirme, itibarsızlaştırma, hakkında dedikodu yapma, ayrıştırma gibi psikolojik şiddete, kuruma zarar vermeye ve farklılıkları ayrıştırmaya ilişkin eylemler şeklinde ters mobbinge maruz kaldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum, psikolojik, sosyal, fizyolojik ve mesleğe yönelik olumsuz etkilerle okul müdürlerinde kendini göstermektedir. Okul müdürlerinin ters mobbing eylemlerine karşı çözüm önerilerinden bazıları ise mevzuat bilgilerinin güncel tutulması, mevzuatın doğru biçimde uygulanması, mesleki yeterliliklerin ve kişisel özelliklerin sürekli geliştirilmesi ile liderlik özelliklerinin gösterilmesi olarak belirlenmiştir.
Referanslar
Akan, D., Yıldırım, I., & Yalçın, S. (2013). Okul Yöneticilerine Aşağıdan Yukarı Doğru Uygulanan Yıldırma (Mobbing) Davranışları. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3).
Bayrakçı, E., & Dinç, M. (2020). Tersine zorbalık (mobbing) eylemleri ve tersine zorbalıkla başa çıkma stratejileri üzerine nitel bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(27), 403-418.
Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. Nursing Plus Open, 2, 8-14.
Branch, S., Ramsay, S. ve Barker, M. (2007b). The bullied boss: A conceptual exploration of upwards bullying. A. Glendon, B. M. Thompson ve B. Myors (Ed), Advances In Organisational Psychology, içinde (93- 107), Australian Academic Press, Bowen Hills.
Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2008). Öğretmen ve okul müdürlerinin maruz kaldıkları yıldırmanın yönü. Bilig Türk Dünyası ve Sosyal Bilimler Dergisi. 46, 67-86
Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
Creswell, J. W. (2012). Educational research. Pearson.
Çarıkçı, İ. H. ve Yavuz, H. (2009). Çalışanlarda mobbing (psikolojik şiddet) algısı: sağlık sektörü üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10, 47-62
Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing; İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. Timaş Yayınları Psikoloji Dizisi, 34-35
Erdoğan, G. (2009). Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz), TBB Dergisi; 83: 318-352.
Ersoy, A. F. (2016). Fenomenoloji. Ahmet Saban & Ali Ersoy (Eds.), Eğitimde nitel araştırma desenleri. Anı
Gezer, H. S. (2015). Öğretmenlere Göre Mobbing Olarak Algılanan Yönetici Davranışları ve Bunlarla Başa Çıkma Yolları, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Grix, J. (2010). The Foundations Of Research. London: Palgrave Macmillan.
Karcıoğlu F., Çelik Ü.H. (2012). Mobbing (Yıldırma) ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 59-75.
Karyağdı, A. (2007). Örgütlerde yıldırma (mobbing) davranışları ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya
Komisyon. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Çözüm Önerileri Komisyon Raporu. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu.
Lewis, D. ve Sheehan, M. (2003). Introduction: Workplace bullying: Theoretical and practical approaches to a management challenge. International Journal of Management and Decision Making, 4, 1-10.
Leymann, H. (1996), The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.
Mccarthy, P. ve Mayhew, C. (2004). Safeguarding the organization against violence and bullying, Palgrave Macmillan, New York.
McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education evidence-based inquiry. Pearson.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma (S. Turan, Trans. Ed.). Nobel.
Miller, L. (1997). Not just weapons of the weak: Gender harrassment as a form of protest for army men. Social Psychology Quarterly, 60, 32-51.
Morgan, D. L. (1996). Focus groups as qualitative research (C. 16). New York: Sage publications.
Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar I‐II. Cilt (5th Ed.). Yayın Odası.
Özgün, A. (2017). İşler Tersine Döndüğünde (Reverse Mobbing). https://www.teidakademi.com/index.php/2017/04/11/isler-tersine-dondugunde-reverse-mobbing/#:~:text=Ters%20mobbing'in%20uygulanmas%C4%B1nda%20en,i%C5%9Fe%20gelmeme%20i%C5%9Fleri%20s%C3%BCr%C3%BCncemede%20b%C4%B1rakma, 18/01/2022 tarihinde erişim sağlanmıştır.
Patterson, E., Branch, S., Barker, M. ve Ramsay, S. (2018). Playing with power: Examinations of Types of Power Used by Staff Members in Workplace Bullying – A Qualitative Interview Study, Qualitative Research In Organizations And Management: An International Journal, 13 (1), 32-52.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri.(Çev. Ed. Bütün, M. ve Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.
Rayner, C. ve Cooper, C. (2003). The black hole in ‘bullying at work’ research. International Journal of Management and Decision Making, 4, 47-64.
Seidman, I. (2006). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences. Teachers college press.
Sommer, R., & Sommer, B. B. (1986). A practical guide to behavioral research. Oxford Uni.
Strauss, A. L., & Corbin, J. M. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage.
Tetik, S. (2010). Mobbing Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi; 12(18): 81-89.
Tınaz, P. (2006a). Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Çalışma ve Toplum, 11-22.
Tınaz, P. (2006b). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Çalışma ve Toplum, 13-28.
Tutar, H. (2004). İş yerinde psikolojik şiddet sarmalı: Nedenleri ve sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 101- 128.
Uysal, H. T. (2016). Çalışanların Liderlik Algısı ve Ters Mobbing Eğilimi: İşgören Odaklı Liderliğin Etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi; 47(9): 933-943. http://Dx.Doi.Org/ 10.17719/jisr.2016.1441
Uysal, H. T. ve Yavuz, K. (2013). The unseen face of mobbing in organizations: Reverse mobbing, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 2167- 2183.
Uysal, H.T. (2016). Çalışanların liderlik algısı ve ters mobbing eğilimi: İşgören odaklı liderliğin etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (47), 933-943.
Yapıcı, N. (2008). İşyerinde Sistematik Yıldırma (Mobbing), Algılanan Nedenleri ve İş Tatmini ile İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Antalya İli Tarım Sektöründe Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Yıldırım, G. (2010). İlköğretim Okulu Sınıf Öğretmenlerinin Okul Müdürleri Tarafından Yıldırma Davranışlarına Maruz Kalma Durumları, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık
Yılmaz, C. (2019). 27. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Üstlerin Astlardan Algıladıkları Mobbing Üzerine Bir Araştırma (S. 328-348). Antalya: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Toplum, Eğitim ve Kültür Araştırmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 